Vetkrijt, waskrijt of oliekrijt? : welk gekleurd krijt heeft Vincent van Gogh in zijn tekeningen gebruikt? : een onderzoek naar gekleurd krijt met een bindmiddel van was, olie of vet in de periode 1850-1910

Vetkrijt, waskrijt of oliekrijt? : welk gekleurd krijt heeft Vincent van Gogh in zijn tekeningen gebruikt? : een onderzoek naar gekleurd krijt met een bindmiddel van was, olie of vet in de periode 1850-1910

Alexandra Nederlof

[S.I.

2011

130 p.

ill

30 cm

Scripties

Vincent van Gogh heeft in zijn carrière als kunstenaar een aantal tekeningen gemaakt met gekleurd krijt. De vraag is: wat voor soort gekleurd krijt heeft hij gebruikt? Het zwaartepunt ligt hier bij het onderzoeken of het krijt is met een bindmiddel van was, olie of vet. Daarnaast is gezocht naar een antwoord op de vraag of kan worden achterhaald waar Van Gogh het gebruikte krijt had gekocht.
Dit onderzoek is een onderdeel van het onderzoeksproject 'De atelierpraktijk van Van Gogh in context' van het Van Gogh Museum Amsterdam.
Met een literatuurstudie is geprobeerd te achterhalen wat gekleurd krijt met een bindmiddel van was, olie of vet precies is. Hierbij is gezocht naar de ontstaansgeschiedenis, de componenten van het krijt en welke producenten in Europa dit soort krijt maakt. Daarnaast zijn soorten droog tekenrnateriaal die vroeger onder de noemer 'Crayon' werden geschaard ook kort beschreven: pastel, conté, kleurpotlood, lithografisch krijt en natuurkrijt.
Er is ook een literatuurstudie gedaan naar recepten van krijt met een bindmiddel van was, olie of vet van uit de negentiende eeuw. Een paar van de gevonden historische recepten zijn uitgevoerd. Op basis van de gevonden bindmiddelen in de recepten en in overige literatuur is een hoofdstuk gewijd aan deze bindmiddelen om de eigenschappen en herkomst uit te leggen Met de reconstructies van negentiende eeuwse krijtjes is het onderzoek naar morfologische kenmerken uitgevoerd. Daar is voor gekozen omdat de componenten van het krijt bekend zijn en daardoor bepaalde verschijnselen beter kunnen worden beschreven en begrepen. De gevonden morfologische kerunerken zijn in een
begrippenapparaat gevat. Hiennee is vervolgens gekeken of dit begrippen apparaat zowel op verse krijtlijnen als op verouderde krijtlijnen toegepast kan worden.
Er is visueel onderzoek gedaan aan originele tekeningen van Van Gogh, Schuffenecker, Bernard en Gauguin om op zowel visueel niveau het gebruikte krijt te kunnen identificeren als met metingen (XRF, FTIR en GC-MS).
Dit onderzoek heeft op basis van visueel onderzoek en metingen aangetoond dat vier van de acht onderzochte tekeningen van Van Gogh zeker met krijt met een bindmiddel van was en vet zijn getekend.
Het literatuuronderzoek heeft een ontstaansgeschiedenis en recepten opgeleverd, maar geen namen van producenten in Europa in de negentiende eeuw. Het antwoord op de vraag waar Van Gogh zijn krijt zou kwmen hebben gekocht is nog niet gevonden.

Met samenvatting in het Nederlands ; With summary in English
Met lit. opg
Afstudeerscriptie Conservering en Restauratie van Cultureel Erfgoed, Boek & Papier, Universiteit van Amsterdam, 2011

UvA Scripties, technieken en materialen (tekenkunst)